Kasane-irome HANA-ASAGI 花浅葱 = morski / 花浅葱 hana-asagi / teal + ciemnofioletowy / 葡萄鼠 budō-nezumi / dark violet
Nazwa koloru hana-asagi występuje już w literaturze XII wieku w okresie Heian. Ale dokładnie nie wiadomo, o jaki wtedy chodziło kolor.
Hana-asagi brzmi bardzo pięknie w starodawnym języku japońskim.
Asagi jest starą nazwą asatsuki, czyli rodzaju szczypiorku. Kolor asagi oznacza jednak zielonkawy niebieski . . . znowu to wymieszanie zieleń-niebieski, jak już tłumaczyłam dla nazwy AoAo.
Kolory asagi mają różne odcienie – jednym z nich jest hana-asagi, czyli asagi połączony z kolorem kwiatów (hana).
Chodzi tu o kolor kwiatów komeliny bulwiastej, skromnych, małych polnych kwiatów, które kwitną tylko rano i szybko przekwitają.
Mają jednak w sobie mocny barwnik antocyjany i w Japonii od dawna były wykorzystywane jako barwnik do tkanin.
W epoce Edo (1603-1868) kimono często było barwione na kolor asagi.
kwiaty szczypiorku 浅葱の花 komelina bulwiasta ツユクサ
A budō-nezumi – ”winogronowa mysz” – był również modnym kolorem w ubiorach w okresie Edo. Często można więc zaobserwować te kolory na ukiyo-e.
Znalazłam obraz wachlarza Utagawa Hiroshige, gdzie akurat widać kolorystkę naszego kasane-irome HANA-ASAGI.
Wilce, kwiaty bardzo lubiane przez Japończyków, pnące się wokół kijka bambusowego, na którym siedzi konik polny, nostalgicznie przypominają japoński letni poranek z dochodzącym dźwiękiem wiatrowego dzwonka . . .
www.mfa.org
Obraz do wachlarzu „Kwiaty z cztery por roku – wilce” Utagawa Hiroshige 四季の花尽 朝顔 団扇絵 歌川広重 1844-47
「はなあさぎ」の名は平安時代の文献にすでに登場するが、どんな色をさしたのかは定かでない。今言うような花浅葱の色は、19世紀ごろから。
このいかにも和色という感じのゆかしい名前の由来は、実は漢字を見れば分かるように、浅葱とは、ネギ、アサツキのこと。
色になると、本物の葱より青みがちの浅い緑青色をさす。古くは「浅黄」とも書いたが 薄い黄色と混同するため「葱」の字を使って薄い青色を表すようになった。
AoAoで書いたように、青=緑、という感覚か。
浅葱色にもいろいろ種類があるが、花浅葱とは「花色がかった浅葱色」。
「花色」は鴨頭草(ツユクサ)の青い花の汁を使って染めた色。つまり露草で染めた浅葱色のことを花浅葱という。
花浅葱も葡萄鼠も、江戸時代に流行った色で、着物の染色としてよく用いられたので、浮世絵にもよく登場する。
広重の浮世絵に、MAKIMAKIカサネ色目HANA-ASAGI は、ここからとった色合いかと思うような団扇絵をみつけた。
日本人の好きな朝顔、つるの巻きつく竹ときりぎりすも涼やかに、風鈴の鳴る日本の夏を思い起こす。