Kasane-irome RIKYŪ 利休 = czarny / 黒 kuro / black + czerwony pomarańcz / 金赤 kin-aka / orange red
Kiedy opisujemy ceremonie parzenia i picia herbaty, przede wszystkim należy pamiętać o osobie Sen no Rikyū (1523-1591), żyjącego w epoce Azuchi-Momoyama (1573-1603).
Był on głównym mistrzem ceremonii herbaty i doradcą estetycznym Nobunaga i później Hideyoshi, władców, którzy są powszechnie znani z działań na rzecz zjednoczenia Japonii.
Samurajowie, dla których chlebem powszednim w tamtych czasach były wojny i śmierć, potrzebowali duchowej ciszy i znajdowali ją w ceremonii herbaty.
Znane nam akcesoria do tej ceremonii były traktowane niczym najcenniejsze dzieła sztuki i często miały wartość równą posiadłości ziemskiej lub nawet życia człowieka.
Rikyū, który sam pochodził z rodziny kupieckiej – niższej rangi społecznej, zyskał absolutny autorytet duchowy pośród samurajów.
Tak się stało, gdyż wiedział, czym jest prawdziwe piękno…
Z filmu ”Ask this of Rikyū (2013) ” 映画「利休にたずねよ」より
Jego styl herbaty nazywa się wyciszonym stylem herbaty (wabi-cha).
Budował minimalistyczne, surowe pomieszczenia herbaciane z ascetyczną aranżacją – dążył do osiągnięcia esencji istoty, maksymalnie odejmując niepotrzebne elementy.
Rikyū kreował nowe piękno – skromne, ale mocno intymne, powiązane z głęboką duchowością i sercem natury, nobilitujące prostotę, ubóstwo, starzenie się i niedoskonałość.
Taki nurt estetyczny nazywa się wabi i sabi.
Rikyū ujął swoją filozofię w stwierdzeniu, że esencją drogi herbaty są cztery wartości: harmonia, szacunek, czystość i wyciszenie ( 和敬清寂 wa, kei, sei, jaku).
Aby stworzyć jedyne spotkanie w życiu przy herbacie, powinno się je urzeczywistnić i wspólnie przeżywać…
Wśród naczyń, które stworzył Rikyū są czarki zrodzone jako wynik współpracy z rzemieślnikiem Raku Chōjirō.
Ten drugi nigdy wcześniej nie wypalał czarek, a jedynie zajmował się formowaniem dachówek, które wpadły w oko Rikyū jako ciekawy materiał do stworzenia nowego piękna.
Tak powstała ceramika raku, surowa, ale ciepła i naturalna w dotyku.
Rikyū najbardziej umiłował głęboko czarne czarki raku.
”Czerń to kolor dla serca miłującego upływ czasu” – Rikyū doszedł do tego koloru, intensywnie poszukując prawdziwego piękna i eliminując zbędne elementy, tak aby sięgnąć duchowej głębi.
A Hideyoshi, jego władca i najważniejsza osoba w kraju, nie lubił takiego smutnego koloru i preferował czerwone raku.
www.dougukan.jp
Czerwone raku i czarne raku 赤楽と黒楽
Pomiędzy Hideyoshi i Rikyū panował szacunek i podziw, wzajemne korzystali ze swoich usług i wzajemnie uczyli się od siebie, czasem dobrze się rozumieli, a czasem wpadali w zatargi.
Skończyło się to z chwilą, gdy Hideyoshi nakazał Rikyū popełnić samobójstwo.
Hideyoshi mógł mieć wszystko czego zechciał, nie było ponad nim nikogo – oprócz Rikyū. Wewnętrznie czuł, że przed Rikyū jest tylko małą istotą.
Czerwone raku i czarne raku, mobilny złoty pawilon herbaciany Hideyoshi i ascetyczny pawilon herbaciany Rikyū, nurty estetyczne gōsō (bogate, ekstrawaganckie piękno) i wabi, życie i śmierć . . . ich skrajne rozumienie piękna reprezentuje nie tylko kulturę w epoce Azuchi-Momoyama, ale także podwójną strukturę piękna w całej kulturze Japonii . . .
Te przeciwne dwa nurty estetyczne koegzystowały ze sobą, wzmacniały się wzajemnie, ale również stawały w opozycji do siebie, dokonując jednocześnie wzajemnej wymiany elementów własnej filozofii . . .
Rikyū zaś w swoim wyciszonym i zgaszonym pięknie zawarł swoją gorącą pasję i awangardową fascynację – inaczej mówiąc moc życia.
MakiMaki kasane-irome z nazwą RIKYŪ ma oczywiście kolor czarny, ale w środku – pomarańczową czerwień – ukrytą pasję Rikyū.
W sklepie MakiMaki możesz kupić haramaki RIKYŪ i arm&leg warmer RIKYŪ.
www.kokyuan.jp
茶聖、利休。
精神を囲う極小空間の茶室を作ったり、無駄なものを極限までそぎ落とす静謐なしつらいにこだわった。
そこに生まれる清寂にして力強い、玄妙な枯淡の美。わびさびのたたずまい。ミニマリズムの美学の真髄。
今までになかった美を創造した利休。
利休プロデュース、瓦師長次郎作の楽茶碗。
「黒は古き心なり」―ミニマリスト利休は、吸い込まれるような黒楽をことのほか愛した。
一方、彼が仕えた天下の覇王秀吉は、暗くていかん、と赤楽を好む。
ふたりの茶の湯を通した深い交流と確執は、秀吉が利休に切腹を命じて破局を迎える。
天下をとったこわいものしらずの秀吉が、唯一勝てない存在、利休。
黒楽と赤楽、待庵と黄金の茶室、わびと豪壮、死と命…
利休と秀吉の対極的な美意識は、彼らの生きた安土桃山のみならず、日本の文化の根底を流れる美意識の相生相剋してきた二重構造を代表するもの。
そして互いが互いの要素を含むように、利休の枯れ寂びた美の中には、美に対しては一歩も譲らないこだわりの強さ、艶めいた生命力と情熱が秘められていた. . . 。
黒地に金赤の裏MAKIMAKI カサネ色目RIKYU、そんな歴史と想いをこめてみた。
