Gdy zapytacie Japończyka, jaki kwiat najbardziej kojarzy mu się z majem, z pewnością odpowie, że irys.
Jednym z powodów jest to, że w maju obchodzi się święto irysu, inaczej Tango-no-sekku 端午の節句, jedno z pięciu głównych tradycyjnych świąt związanych ze zmianami pór roku (sekku 節句).
A skąd takie święto się wzięło?
Źródła kultury Japonii widzimy m.in. w sąsiadującym z nią kraju – w Chinach.
Tam podczas zmian pór roku, szczególnie w nieparzystym dniu nieparzystego miesiąca, był zwyczaj ”wyganiania złych duchów” przy wykorzystaniu roślin sezonowych.
5-ego maja do tego celu używano irysy. Wierzono, że irys skutecznie wygania złe duchy przez swój specyficzny zapach i właściwości lekarskie.
A dla Japończyków maj był ważnym miesiącem, gdyż to czas sadzenia ryżu, więc ludzie modlili się o dobre plony i chcieli wygonić złe duchy.
Tak więc w Japonii przyjęto zwyczaje chińskie i połączono z obrzędem związanym z hodowaniem ryżu.
Tango-no-sekku został rozpowszechniony około VII wieku najpierw wśród arystokratów, a potem pośród innych rang społecznych.
Irysy wieszano pod dachem lub wejściem do domu, albo też zakładano jako ozdobę.
MakiMaki oferuje tsumami-zaiku ”Kwiaty na 12 miesięcy” w maju właśnie z kwiatem irysu.
Z tym świętem związane są inne ciekawe zwyczaje, np. urządzano kąpiele w wodzie, w której pływają liście irysu.
Takie kąpiele z irysem praktykowane są do dnia dzisiejszego, choć bardziej jako ciekawostka.
Później w okresie panowania samurajów (od końca XII w.) zmieniło się znaczenie tego święta.
Dla samurajów walka była najważniejsza, dlatego ważne było mieć syna, który mógłby dorastać w zdrowiu . . .
A irys po japońsku to ayame, ale także shōbu 菖蒲 – a to fonetycznie brzmi identycznie jak ”zwycięstwo勝負 (shōbu)”, także „szacunek do waleczności 尚武 (shōbu)”.
Poza tym liść irysów wygląda jak ostry miecz!
W naturalny sposób to święto zmieniło się w święto chłopców – dzień, w którym składa się życzenia zdrowia i dobrobytu dla synów!
A współcześnie (od 1948 roku) ten dzień oficjalnie obchodzi się jako dzień dziecka (czyli nie tylko chłopców, ale też i dziewczyn) i jest świętem państwowym.
Jednak charakter tego święta jako dnia chłopców pozostał. Skoro mamy dzień dziewczyn 3. marca, to 5. maja kładzie akcent bardziej na chłopców.
Do dziś w tym dniu stawia się w domu miniaturę kabuto兜 (hełmu samurajskiego) i yoroi 鎧(zbroi samurajskiej) lub lalkę małego samuraja, szczególnie gdy w rodzinie jest syn.
A na majowym bezchmurnym niebie pływają duże kolorowe karpie koinobori 鯉のぼり.
Karp jest dla Japończyków symbolem mocy i przyszłych sukcesów w życiu – na bazie chińskiej legendy karp staje się smokiem, gdy pokonuje wielkie trudności i płynie pod prąd.
W Warszawie też będzie święto japońskiego dnia dziecka !
Będą różne ciekawostki – dla dzieci małych i dużych ! I oczywiście będzie stoisko MakiMaki.
Gorąco zapraszamy !!
https://www.facebook.com/events/240541276423153/
